Zəngəzur kritik nöqtəyə çevrilir – Böyük güclərin rəqabəti qızışır

“Zəngəzur məsələsi geosiyasi bölünmənin bariz nümunəsidir. Xəritəyə nəzər salanda, Ermənistanın Anadoludan Çinə qədər uzanan türk bölgəsini kritik bir nöqtədə bölməklə, davamlılığa əngəl rolunu oynadığı məlum olur”.

Denmedia.az xəbər verir ki, bu sözləri İnönü Universiteti Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru prof. Fikret Birdişli Globalinfoya-a açıqlamasında bildirib:

“Bu kontekstdə Zəngəzur dəhlizi bu parçalanmanı lokal olaraq qıran bir halqa kimi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bundan əlavə, TRACECA, Çinin “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsü və Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu (TITR və ya Orta Dəhliz) kimi təşəbbüsləri nəzərə alsaq, bu dəhliz həm də Avropa -Asiya ticarətində əlaqə yaratmaqla əhəmiyyətli potensiala malikdir”.

F.Birdişli qeyd edib ki, bu dəhliz Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycan , Ermənistan və Türkiyə arasında ikitərəfli və çoxtərəfli münasibətləri inkişaf etdirməklə regional sülhü dəstəkləyəcək:

“İndiyədək bu potensial Rusiyanın Ermənistana və regiona təsiri ucbatından boğulub. ABŞ-ın bu dəhlizin təmin olunmasında və regionda möhkəmlənməsində iştirakı Zəngəzuru böyük güclərin rəqabəti baxımından daha kritik bir nöqtəyə gətirəcək.

Fikret Birdişli

ABŞ-ın bölgədəki mövcudluğu bəzi dairələr, xüsusən də Rusiya tərəfindən tənqid edilsə də, etiraf etmək lazımdır ki, bu dəhlizin funksional hala gətirilməsinin təcili həlli “təhlükəli xətti” keçib. Bu məqamda Azərbaycan  və Ermənistan liderlərinin atdığı bu cəsarətli addımlar geosiyasi reallığın düzgün dərk edilməsinin nəticəsidir”.

Xatırladaq ki, avqustun 22-də Türkiyənin şərqindəki İğdır vilayətində Qars-İğdır-Aralık-Dilucu dəmir yolunun (Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə sərhədi) tikintisinə başlanması mərasimi keçirilib.

Qeyd edək ki, Türkiyə hökuməti Naxçıvanla sərhədə qədər 224 kilometrlik dəmir yolu layihəsinə 2,4 milyard avro məbləğində xarici maliyyə cəlb edib. Yeni yol 5,5 milyon sərnişin və 15 milyon ton yük daşımaq üçün nəzərdə tutulub. Yolboyu beş tunel, 10 körpü və s. tikintisi planlaşdırılır.