Putinin istədiyi olmadı: Tramp amerikalılara bu sözləri deyəcək, ruslar isə…

ABŞ və Rusiyaliderləri arasında ötən gecə Alyaskada baş tutan görüş bir çox baxımdan diqqət çəkib. Donald Tramp və Vladimir Putin Ukrayna böhranı ilə yanaşı, ikitərəfli münasibətləri də müzakirə ediblər.

Moskva ilə Vaşinqton arasında iqtisadi, ticari və digər sahələrdə razılaşmalar əldə olunub. Liderlər Ukrayna ilə bağlı danışıqların da müsbət, konstruktiv keçdiyini bildirsələr də, əslində, heç bir nəticənin əldə olunmadığı deyilir. Ağ Ev və Kreml görüşü “tarixi” kimi təqdim etsə də, dünya mediası bunun sıradan və nəticəsiz olduğunu yazıb.

Denmedia.az xəbər verir ki, bu sözləri Globalinfoya-a danışan politoloq Qabil Hüseynli deyib ki, Alyaskadakı görüş nə “tarixi dönüş”, nə də “boş şou” idi:

“Putin görüşə hazır “reseptlə” gəlmişdi. Yəni Donetsk üzərində tam nəzarəti diplomatik yolla möhürlətmək istəyirdi. Döyüş meydanında tam əldə edə bilmədiyini, masa arxasında qazanmağa çalışırdı.

Trampın reaksiyası da çox maraqlıdır. Belə ki, o, klassik “razılaşma diplomatiyası”nı oynayır. Yəni yükü Avropaya və Kiyevə ötürüb, özünü prosesin katalizatoru kimi göstərir. Daxildə isə “mən Putini oturtdum, danışdırdım” görüntüsünü qoruyur.

Prosesdə ən zəif həlqə Ukraynanadır. Masadan kənar qaldıqca, onun taleyi başqalarının qurduğu çərçivəyə sıxılır. Bu gün razılaşmanın əldə edilməməsinin səbəbi sadədir: status, təhlükəsizlik təminatları və sanksiyaların mexanikası üzrə “qırmızı xətlər” hələ bir-birinə toxunmur. Hər iki lider “irəliləyiş var” deyir, amma bu, daha çox auditoriyalara yönəlik siqnaldır. İcra mexanizmi olmayan siqnal isə siyasətdə əhəmiyyətsizdir”.

Qabil Hüseynli

Politoloq bildirib ki, yaxın perspektivdə “idarə olunan durğunluq” vəziyyəti müşahidə ediləcək:

“Yəni gərginliyin ritmi oynaq şəkildə azalacaq, amma siyasi status təxirə salınacaq. Moskva daxili auditoriya üçün “nəticə” narrativi quracaq, Vaşinqton “proses gedir” deyəcək, Kiyev isə real təhlükəsizlik təminatları və böyük maliyyə dividentləri olmadan hər hansı kompromisi cəmiyyətə qəbul etdirə bilməyəcək.

Düşünürəm ki, sülhün açarı kağızdakı imzada deyil, Avropanın həqiqi iradəsindədir. Alyaska görüşü yekun deyil, ölçü götürmə mərhələsidir. Putin nə əldə edə biləcəyini, Tramp nəyi sata biləcəyini yoxladı. Ukraynanın taleyi isə ancaq özünün masada faktiki çəkisi artdıqca qərarlaşa bilər. Bu baş verməsə, savaş “sərin sülh”ə çevriləcək və xəritə kağız üzərində dəyişməsə də, reallıqda heç kəs qalib olmayacaq”.